Patates, patlıcangiller ailesinden yumruları yenen otsu bir bitki türüdür. Boyu 70 ile 80 cm'ye varan, beyazımsı ve pembemsi çiçekler açan bitkinin toprak altında kalan yumruları "patates" olarak adlandırılır. Bu yumrular, nişasta bakımından zengin olduğundan önemli bir besin kaynağıdır. Patateste nişastadan başka belli bir oranda protein de vardır; nişasta %20, protein %2'dir. Besin değeri ise 90 kaloridir.

Bitkinin toprak üst kısımlarında zehirli alkaloidler bulunmasına rağmen yumruları zehirli değildir. Ancak, çimlenmiş patateslerde bu alkaloitler oluştuğundan zehirlenmelere sebebiyet verebilir. Patates yumrularında bulunan nişasta taneleri yumurta ya da armut şeklinde olup, 70 ile 100 mikron büyüklüğünde tanelerden ibarettir.

Patatesler, dış kabuk rengine göre sarı ile kırmızı, etine göre ise beyaz ve sarı şeklinde ayrılır. Patates tohumuna "milva" denir. Özellikle Niğde ilinde yetiştiriciliği yaygındır. Patatesin anavatanı Amerika'dır.

Şeker hastalarına yararlıdır. Susuzluğu giderir, mide ve onikiparmak bağırsağı ülserinde faydalıdır. Karaciğer şişliğini de giderir ve bağırsak solucanlarının düşürülmesine yardımcı olur. Damar şişliğinde yararlıdır ve sert bir şey yutulduğunda yabancı maddenin vücuda zarar vermeden çıkarılmasını sağlar. Patates yemek, basur memesi, yanık ve çıbanların ağrılarını giderir.

Patateslerin farklı türleri bulunmaktadır. Bunlardan bazıları şunlardır:

Almanya'da patatesler, market ya da pazarda satışa sunulurken cinsi ve özellikleri etikette bildirilir.

Günümüzde çağdaş botanistler, patatesin anavatanının Güney Amerika olduğu konusunda uzlaşmışlardır. Patates, And Dağları'nda yabani türler olarak belirmiş ve buradan Kolombiya ve Venezuela'ya, oradan da Şili ve kuzey Arjantin'e yayılmıştır. En sonunda tüm türler Peru'da ekilmeye başlanmıştır. Patates ekimine dair günümüzdeki tek kanıt, yaklaşık 7.000 yıl önce Peru'da gerçekleşmiş olmasıdır. Patatesi Avrupa'ya ilk kez İspanyol bir fatih olan Pedro Cieza de León getirmiştir. İsmini Quechua dilinden alan patates, aynı yıllarda İspanya'da ekilmeye başlanmıştır. Patatesin ekimi 1540'larda Fransa'da başlamış ve 1590'da ilk olarak botanik literatürüne İsviçreli botanist Gaspard Bauhin tarafından geçirilmiştir.

Zayıflama diyetlerinde tüketimi fazla önerilmeyen patates, aslında besin değeri açısından oldukça zengin bir sebzedir. Patates, birçok hastalığın önüne geçtiği gibi cilt bakımında hatta cinsellikte bile olumlu etkiler yaratır. Özellikle C vitamininden zengin olan patates, günde 1 orta boy tüketildiğinde günlük C vitamini ihtiyacının yüzde 30'unu karşılayabilmektedir.

Hastalıklardan uzak başlangıç materyali, patates tarımının en önemli kısmıdır. Yetiştirilecek patates çeşitlerinde bölge, iklimsel faktörler, pazar durumu gibi birçok unsur etkili olmaktadır. Yetiştirici, nasıl bir ürün elde etmek istediğine önceden karar vermeli ve üretim amacını belirlemelidir. Bu kararı verirken üretim yapılan bölgenin şartları dikkate alınmalıdır. Sanayilik, yemeklik ya da tohumluk üretim durumuna göre ekilecek çeşide karar verilmelidir.

Kaliteli ve hastalıksız tohumluk kullanmak, patateste önemli ve zorunlu bir durumdur. Patates tarımında yüksek verim alabilmek için sağlıklı tohumluk yumruların kullanılması gereklidir. Seçilen çeşit ne kadar yüksek verim potansiyeline sahip olursa olsun, eğer tohumluk yumrular sağlıklı ve istenilen özelliklere sahip değilse hedeflenen verime ulaşmak mümkün değildir.

Patates hastalıkları genellikle yumrularla taşınmakta ve hastalıkların belirtilerini yumru üzerinde çıplak gözle görmek mümkün değildir. Bu sebeple dikimde kullanılacak tohumluk yumruların sertifikalı olmasına büyük özen gösterilmelidir. Türkiye'de patateste elit ve orijinal tohumluk üretimleri yeterli seviyelerde değildir ve bu durum tohumluk üretim zincirinde kopmalara neden olmaktadır. Ülkemizde patates ekim alanları için 2010 yılı için 450.000 ton sertifikalı tohumluk ihtiyacı varken, üretilip dağıtılan miktar ise 70.000 ton olmuştur.

Patates verimi ve üretimi artırmak veya en azından aynı seviyede tutabilmek için her 3 yılda bir tohumluğun değiştirilmesi ve virüsten ari tohumluk kullanılması gerekmektedir. Genel olarak ülkemizde verimi kısıtlayan ana faktör çeşit değil, tohumluktur. Türkiye önemli bir patates üreticisi konumunda olmasına rağmen ıslah edilmiş yerli çeşitlerin azlığı, Almanya ve Hollanda gibi ülkelerden getirilen çeşitlerin kullanılıyor olması, adaptasyon kabiliyeti yüksek olsa bile iklimsel farklılıklar nedeniyle patateste verimi düşürebilmektedir.